رئیس بنیاد ایران‌شناسی:
ایران‌شناسی سپر هویت ملی در برابر ایران‌هراسی است
علی‌اکبر صالحی، ایران‌شناسی را راهبردی‌ترین ابزار برای مقابله با بحران هویت ملی و پدیده ایران‌هراسی توصیف و تأکید کرد: توجه به ایران‌شناسی، راهی مؤثر برای مقابله با هجمه‌های فرهنگی جهانی است. ایران‌شناسی اگر به‌درستی فهم و تقویت شود، نه‌تنها می‌تواند چهره ایران را در جهان اصلاح کند، بلکه نسل جوان ایرانی را به ریشه‌های خود پیوند می‌زند.
به گزارش ایکنا، نشست ایران‌شناسان جوان با حضور دبیران و اعضای تشکل‌ها و انجمن‌های علمی دانشجویی ایران‌شناسی از دانشگاه‌های سراسر کشور و در راستای بررسی وضعیت فعلی رشته ایران‌شناسی، چالش‌ها و فرصت‌های پیش رو و همچنین راهکارهای توسعه و ارتقای این حوزه تخصصی در بنیاد ایران‌شناسی برگزار شد.
علی‌اکبر صالحی، رئیس بنیاد ایران‌شناسی در نشست ایران‌شناسان جوان، با نگاهی صریح و تحلیلی به وضعیت موجود فرهنگی و هویتی کشور، ایران‌شناسی را راهبردی‌ترین ابزار برای مقابله با بحران هویت ملی و پدیده ایران‌هراسی توصیف و تأکید کرد: توجه به ایران‌شناسی، راهی مؤثر برای مقابله با هجمه‌های فرهنگی جهانی است. ایران‌شناسی اگر به‌درستی فهم و تقویت شود، نه‌تنها می‌تواند چهره ایران را در جهان اصلاح کند، بلکه نسل جوان ایرانی را به ریشه‌های خود پیوند می‌زند.
این نشست که با هدف گسترش تعامل میان بنیاد ایران‌شناسی و نهادهای علمی و فرهنگی دانشجویی و نسل جوان کشور برگزار شد، فرصتی را فراهم آورد تا صالحی از غفلت تاریخی نسبت به نهاد مهمی چون بنیاد ایران‌شناسی انتقاد کند؛ وی با اشاره به کمبودهای آشکار زیرساختی و اعتباری بنیاد، آن را نهادی دانست که با وجود سابقه و مأموریتی مهم، عملاً در حاشیه سیاست‌گذاری فرهنگی کشور قرار گرفته است.
صالحی با بیان اینکه ایران و اسلام دو مظلوم بزرگ پس از انقلاب هستند، گفت: بسیاری از مشکلات کنونی به ضعف عملکردی و ناتوانی در مدیریت فرهنگی بازمی‌گردد.
به اعتقاد رئیس بنیاد ایران‌شناسی، در کنار ضعف‌های داخلی، تصویرسازی‌های نادرست از ایران در رسانه‌های جهانی و نهادهای بین‌المللی باعث شده است که جوان ایرانی از هویت خود فاصله بگیرد.
وی اذعان کرد: ایران‌شناسی باید مسئولیت روایت‌گری هویت ایرانی را بر عهده گیرد و با بهره‌گیری از ابزارهای روز مانند مستند، انیمیشن، پادکست، کتاب‌های عامه پسند و فعالیت در فضای مجازی به این هدف برسد.
رئیس بنیاد ایران‌شناسی در بخش دیگری از سخنان خود، با تأکید بر جایگاه جوانان، به‌ویژه دانشجویان در تحول گفتمان ایران‌شناسی، گفت: شما جوان‌ها باید پیشگام باشید. نه از موضع دولتی و نه رسمی، بلکه از جایگاه یک ایرانی علاقه‌مند و مستقل، در این راه تلاش کنید. کانون‌ها و انجمن‌های علمی ایران‌شناسی می‌توانند پایگاه ترویج این گفتمان باشند و ما در بنیاد ایران‌شناسی با وجود همه محدودیت‌ها، از این حرکت حمایت می‌کنیم.
وی با پیشنهاداتی برای ساختار علمی رشته ایران‌شناسی، از امکان طراحی این رشته به‌صورت میان‌رشته‌ای همراه با گرایش‌های تخصصی نظیر تاریخ، زبان‌های باستانی، جغرافیا و باستان‌شناسی سخن گفت و تأکید کرد که ایران‌شناسی باید تبدیل به نخ تسبیحی شود که علوم مختلف مرتبط با هویت ایرانی را به هم پیوند می‌دهد.
در ادامه، صالحی با اشاره به تجربیات خود در سفرهای خارجی، از جمله ارمنستان، تأکید کرد که در بسیاری از کشورهای منطقه، علاقه‌مندی به فرهنگ و تاریخ ایران فراتر از مرزهای آکادمیک رفته و به نوعی ایران‌دوستی عمیق تبدیل شده است و افزود: اگر ایرانیان خود دست به کار نشوند، دیگران هویت و میراث تاریخی ما را از آنِ خود خواهند کرد.
رئیس بنیاد ایران‌شناسی در بخش پایانی سخنان خود به مجموعه‌ای از طرح‌ها و ابتکارات اجرایی برای گسترش این گفتمان اشاره کرد؛ از ایجاد نشریه و سایت دانشجویی تا طراحی پادکست، برگزاری کارگاه‌های آموزشی میان‌رشته‌ای، برنامه‌های تلویزیونی و حتی ارائه آموزش زبان‌های باستانی در مدارس ابتدایی با رویکرد خلاقانه و داوطلبانه از جمله این پیشنهادات بود.
وی تصریح کرد: ما آماده‌ایم همه هزینه‌های مالی این فعالیت‌ها را تأمین کنیم؛ به شرطی که شما جوانان برنامه بدهید، فکر کنید و خلاق باشید.
صالحی سخنان خود را با این جمله به پایان برد که اگر بتوانیم با کمک شما، ایران را از مظلومیت خارج کنیم، رسالت خود را انجام داده‌ایم.
رئیس بنیاد ایران‌شناسی دستورات مشخصی را برای پیگیری و اجرای مجموعه‌ای از اقدامات کلیدی صادر کرد که شامل حمایت و تسهیل فعالیت تشکل‌های جوان ایران‌شناسی در برگزاری دوره‌ها و کارگاه‌های آموزشی جهت ارتقای توانمندی دانشجویان است. همچنین بنیاد حمایت مادی و معنوی از نشریات دانشجویی فعال در حوزه مطالعات ایران‌شناسی را در دستور کار قرار داده است. توسعه تعامل و ارتباط فعال با کرسی‌های ایران‌شناسی در دانشگاه‌ها و مراکز علمی خارج از کشور نیز از اولویت‌های بنیاد به شمار می‌رود. در ادامه، پیگیری مراحل قانونی و اجرایی تأسیس اتحادیه کانون‌های ایران‌شناسی با همکاری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در دست اقدام است.
بنیاد ایران‌شناسی موظف به ایجاد و راه‌اندازی شبکه مجازی ویژه ایران‌شناسان جوان به منظور افزایش تعامل، تبادل تجربه و هم‌افزایی علمی شده است. همچنین ارزیابی امکان‌سنجی راه‌اندازی شبکه تلویزیونی تخصصی ایران‌شناسی برای ترویج مفاهیم ایران‌شناسی به صورت عمومی در دستور کار قرار دارد.
تولید مجموعه پادکست‌های مستند با محتوای علمی و جذاب در حوزه ایران‌شناسی برای مخاطبان عمومی، پیگیری امکان آموزش زبان‌های باستانی ایران در مدارس با همکاری وزارت آموزش و پرورش و برگزاری کارگاه‌های تخصصی از دیگر برنامه‌های بنیاد ایران‌شناسی است.
در ابتدای این نشست، مریم ظریفیان، مدیرکل حوزه ریاست، روابط عمومی و امور استان‌ها و نیک‌بین، مشاور عالی معاونت پژوهشی بنیاد ایران‌شناسی ضمن معرفی این مجموعه، فعالیت‌ها و دستاوردهای آن، نسبت به همکاری و تعامل با تشکل‌های جوان و بهره‌گیری از توانایی‌های انجمن‌های علمی دانشجویی در راستای برگزاری فعالیت‌های ایران‌شناسانه اعلام آمادگی کردند.
همچنین رؤسای تشکل‌های جوان ایران‌شناسی و دبیران انجمن‌های علمی دانشجویی دانشگاه‌های کشور در فضایی صریح و صمیمی به بیان نقطه‌نظرات خود پرداختند. آن‌ها ضمن ارائه دیدگاه‌های کارشناسی، انتقادات و پیشنهاداتی را درباره مسائل مهم ایران‌شناسی مطرح کردند.
محورهای اصلی این مباحث شامل ضرورت معرفی و شناساندن بهتر رشته ایران‌شناسی به جامعه دانشگاهی و عمومی، ایجاد زمینه‌های شغلی مناسب برای فارغ‌التحصیلان، چالش‌ها و فرصت‌های پیش رو و توجه ویژه به نقش بین‌المللی ایران‌شناسی بود.
حضور گسترده نمایندگان از دانشگاه‌های مختلف سراسر کشور، این نشست را به بستری مهم برای تبادل نظر و هم‌افزایی میان ایران‌شناسان جوان تبدیل کرد؛ اعضا ضمن تأکید بر اهمیت فعالیت‌های علمی و فرهنگی در حوزه ایران‌شناسی، خواستار حمایت بیشتر بنیاد ایران‌شناسی و سایر نهادهای علمی و فرهنگی کشور شدند تا بتوانند با پشتیبانی مناسب، پروژه‌ها و برنامه‌های خود را در زمینه‌های پژوهشی و آموزشی به نحو احسن پیش ببرند.
از دیگر موضوعات مطرح شده در این نشست، فرصت‌های پیش روی این رشته در زمینه همکاری‌های بین‌المللی و استفاده از فناوری‌های نوین بود.
در پایان جلسه، شرکت‌کنندگان بر ضرورت تشکیل کارگروه‌های تخصصی و طراحی برنامه‌های مشترک میان انجمن‌های دانشجویی و بنیاد ایران‌شناسی تأکید کردند تا به این ترتیب، گام‌های عملی و هماهنگی‌های لازم برای پیشرفت ایران‌شناسی در کشور برداشته شود.
نشست ایران‌شناسان جوان گام مهمی در جهت تقویت جایگاه رشته ایران‌شناسی و حمایت از نسل جوان پژوهشگران این حوزه بود و امید است که با همکاری نزدیک‌تر میان دانشگاه‌ها و بنیاد ایران‌شناسی، زمینه‌های بیشتری برای رشد و توسعه این رشته فراهم آید.
